ถ้าถามว่า ‘รักษ์โลก’ เป็นหน้าที่หรือไม่ … ผมตอบได้เลยทันทีว่าไม่ใช่ … !!! แต่มันคือความจำเป็นของมนุษย์ ความจำเป็นที่ต้องมีอากาศบริสุทธิ์หายใจ ความจำเป็นที่ต้องมีน้ำสะอาดใสให้ดื่มกินความจำเป็นที่ต้องอยู่ได้โดยว่างเว้นพิบัติภัยจากธรรมชาติ … ความจำเป็นเหล่านั้นเริ่มเผยตัวออกมาจากความไม่น่าจะเป็นไปได้ สู่ความเป็นไปได้ที่แจ่มชัด ปรากฏตนอย่างกล้าแกร่ง พร้อมๆ ไปกับการประท้วงอย่างรุนแรงของธรรมชาติที่พุ่งดันเผยตนออกมาอย่างน่ากลัวเช่นกัน ผ่านลาวาร้อน อากาศร้าย ดินแล้ง ฝนตกในทะเลทราย น้ำท่วมหลากล้นจนมิดหลังคาบ้านหลายร้อยพันหลัง ความจำเป็นเหล่านั้นเริ่มวางเดิมพันกับธรรมชาติที่เราเองเป็นผู้ทำลายด้วยหลายร้อยพันชีวิตต่อปีที่สูญเสีย …

          … หนึ่งในองค์กระบวนของ ‘การสร้างคุณค่าร่วม’ คือการให้ประโยชน์แก่สิ่งแวดล้อมท่ามกลางการหาเลี้ยงชีพเขาเราทุกคน เพราะนั่นเท่ากับเราให้ประโยชน์กับตัวเราเองให้นั่งยืนร่มเย็นเอนนอนอุ่นสบาย … ผักตบชวาวัชพืชเหลือทิ้งที่กำจัดเท่าไหร่ก็ไม่หมดสักทีโดยที่หลายคนมองข้ามคุณสมบัติอันล้ำค่าของมันไป เปลือกของต้นแห้งมีความเปราะ เบา แต่เหนียวหนืดยืดหยุ่นเมื่อเปียกน้ำ สามารถนำมาถักร้อยขึ้นรูป เป็นเครื่องหิ้วเครื่องแต่งประดับ และ เป็นสิ่งของใช้งานได้ โดยใช้ต้นทุนเพียงแค่สายลมแสงแดด และการรอเวลาประมาณหนึ่งเดือนจนกว่าผักตบชวาละน้ำจนหมดจึงจะใช้การได้ อีกหนึ่งคุณสมบัติที่โดดเด่นที่ธรรมชาติมอบไว้ให้เราผ่านผักตบชวาคือ เส้นใยเยื่อโครงด้านในที่มีความยืดหยุ่นรับแรงกระแทกได้ดี เสมือนโฟมที่ดัดแปลงมาจากธรรมชาติดั้งเดิม อันเป็นผลผลิตข้างเคียงของน้ำมันดิบที่ยากจะสลายตัวคืนสู่ธรรมชาติที่เราใช้เป็นปัจจัยบริโภคได้ … โลกไม่ได้ห้ามให้เรามีประชากรเยอะ เพียงแต่เราเองที่เมื่อมีจำนวนเยอะแล้วก็กินเยอะใช้เยอะ ถุงกล่องหีบห่อพอใช้แล้วก็เหลือทิ้งเป็นขยะล้นโลก และสลายตัวไม่ได้ในช่วงชีวิตคนคนหนึ่งที่ทิ้งขยะชิ้นนั้นๆ ถ้าเพียงเราหันมาเห็น ‘ความจำเป็นร่วมกัน’ ที่จะต้องชลอวันตายให้โลกใบนี้ หรือที่พูดแบบตรงไปตรงมาว่าคือการชะลอวันตายจากภัยมลพิษของตัวเรา … จากความจำเป็นก็จะกลายเป็นความตั้งใจที่น่าจดจำของตัวเอง … ผมสั่งซื้อผักตบชวาตากแห้งจากชาวชุมชนริมน้ำ จังหวัดสุพรรณบุรี ที่ไม่ค่อยมีรายได้ให้ทำไว้ให้นับหมื่นต้นต่อครั้ง ผมนำไปทำตัวอย่างวัสดุเพื่อใช้หุ้มห่อและขนหิ้วผลิตภัณฑ์ หรือผลิตผลให้ชาวชุมชนดู โดยได้รับคำสัญญาจาก พี่ป้าน้าอาหลายร้อยคนว่าจะนำไปใช้ประโยชน์จริง เพื่อลดการใช้โฟมหรือถุงพลาสติกให้ได้ เพราะมันเป็นสิ่งที่หาง่ายทั่วไปในพื้นถิ่น และ ไม่ได้มีราคานอกจากค่าแรงของตัวเองที่รวมราคาแล้วก็ไม่ได้แพงไปกว่าโฟมกันกระแทก หรือ เชือกฟางพลาสติก ซึ่งนั่นคือหนึ่งในสิ่งที่ผมเรียกว่า ‘ทุนชุมชน’ นอกจากนั้นผมยังนำไปใช้เป็นบรรจุภัณฑ์สินค้าพรีเมี่ยม วัสดุแทนโฟม ช่วยกันรอยช้ำแถมช่วยตกแต่งเพิ่มมูลค่าผลไม้และพืชผล … ซึ่งนั่นก็คืออีกหนึ่งรูปแบบของผลผลิตจากกระบวนสร้างคุณค่าร่วม พี่ให้คุณค่าเป็นตัวเงินกับแม่ๆริมคลอง ให้คุณค่าเป็นความสะดวกใจในการกินอยู่ของผู้ซื้อผู้บริโภคทั่วไปที่ไม่ต้องการทำร้ายโลก ให้คุณค่าในการลดต้นทุนให้กับเกษตรกรที่ขายของต้นทาง รวมทั้งให้คุณค่ากับผมที่ได้นำมันมาเป็นเรื่องราวบันดาลใจในครั้งนี้

          มันเป็นเรื่องไม่น่าเชื่อที่เราสามารถใช้ประโยชน์จากธรรมชาติโดยที่ยังคงรักษาธรรมชาติไว้ได้ … ดังนั้นหากเราทุกคนที่อ่านบทความนี้เห็น ‘ความจำเป็นร่วมกัน’ แม้หากเราไม่ใช่เกษตรกร หรือ ชาวชุมชนพื้นถิ่นที่เพาะปลูกขายผลผลิต แต่เราเป็นพ่อค้าแม่ค้าเราก็สามารถเอามันมาใช้แทนโฟมกันกระแทกได้ในหลายประเภทผลิตภัณฑ์ที่ใช้การขนส่ง หรือถ้าเราเป็นผู้ซื้อเท่านั้นเราก็ยังช่วยกันได้โดยวิธีที่ทุกคนทราบกันดีอยู่แล้ว เพียงแต่บางครั้งเราไม่ทำ เพราะเรายังไม่เห็น ‘ความจำเป็นร่วมกัน’ … และถ้าหากถามผมอีกว่า ‘รักษ์โลก’ เป็นความจำเป็นขนาดนั้นจริงๆ หรือ … ผมจะตอบกลับไปว่า … “ไม่ต้องรอคำตอบ เพราะความจำเป็นเหล่านั้นกำลังจะถึงเราทุกคนในไม่ช้า”

.